Θησέας και Μινώταυρος

ΘΗΣΕΑΣ ΚΑΙ ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΣ

Το ψηφιδωτό απεικονίζει  τη μυθική μονομαχία ανάμεσα στο Θησέα και το Μινώταυρο μέσα στο Λαβύρινθο της Κρήτης. Ο Θησέας, ένας Αθηναίος ήρωας, ήταν ο γιος του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα, ή του βασιλιά Αιγέα και της πριγκίπισσας της Τροιζήνας Αίθρας. Έφηβος ακόμα, έγινε γνωστός για τα ανδραγαθήματα του. Ο Θησέας αποφάσισε να συνοδεύσει στην Κρήτη τους Αθηναίους νέους,που στέλλονταν κάθε επτά χρόνια στην Κνωσσό σαν βορά στο σκληρό Μινώταυρο, που ήταν μισός άνδρας και μισός ταύρος και ζούσε στα βάθη του Λαβύρινθου. Οι Αθηναίοι είχαν υποχρεωθεί από το Μίνωα, το βασιλιά της Κρήτης, να πληρώνουν τον οδυνηρό αυτό φόρο υποτελείας. Ο νέος αποφάσισε να πολεμήσει το τέρας. Όταν έφτασε στην Κρήτη, η Αριάδνη, η κόρη του βασιλιά Μίνωα, ερωτεύτηκε τον όμορφο Αθηναίο πρίγκηπα. Συμβούλεψε λοιπόν το Θησέα πώς να μπει στο Λαβύρινθο και του έδωσε ένα κουβάρι νήμα για να σημαδέψει το δύσκολο δρόμο της επιστροφής μέσα από τους διαδρόμους του Λαβύρινθου. Ο Θησέας, αφού σκότωσε το Μινώταυρο, ελευθέρωσε τους όμηρους και έφυγε από την Κρήτη παίρνοντας μαζί του την Αριάδνη.

Η σκηνή στο ψηφιδωτό παρουσιάζει την αποφασιστική στιγμή της πάλης. Σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα ψηφιδωτά με το ίδιο θέμα, από διάφορα μέρη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, το ψηφιδωτό της Πάφου δεν περιορίζεται μόνο στους κύριους πρωταγωνιστές, δηλαδή το Θησέα και το Μινώταυρο. Στο κέντρο, μέσα σε μια σκοτεινή σπηλιά στέκεται ο ήρωας με το δεξί του χέρι ανασηκωμένο κρατώντας ένα ρόπαλο. Με το αριστερό αρπάζει το κέρατο του τέρατος που έχει ήδη πέσει στα γόνατα. Ένας ηλικιωμένος άντρας, η προσωποποίηση του Λαβύρινθου, κάθεται στο έδαφος παρακολουθώντας την πάλη με τη φρίκη ζωγραφισμένη στο πρόσωπο του. Από πάνω από τους βράχους, η Αριάδνη και μια άλλη γυναίκα, η προσωποποίηση της Κρήτης, μ' ένα πυργωτό στέμμα στο κεφάλι, κοιτάζουν και χαιρετούν το νικητή ήρωα. Ο Κρητικός Λαβύρινθος απεικονίζεται στο ψηφιδωτό, εκτός από την σπηλιά που αποδίδει τα βάθη του, μ'ένα πρωτότυπο τρόπο: με το υπέροχο σχήμα του πλαισίου γύρω από τη σκηνή με την παράσταση. Το πλαίσιο αποτελείται από δύο σχετικά απλά γεωμετρικά διακοσμητικά σχέδια: μια αλυσίδα από σκουροκόκκινα και ανοιχτά μπλε διαμάντια και ένα πολύχρωμο πλοχμό. Ο πλοχμός, που συμβολίζει το νήμα της Αριάδνης, ξεκινώντας από το έξω μέρος του πλαισίου, μπροστά στο κατώφλι, καταλήγει στο κεντρικό μετάλλιο,αφού πρώτα σχηματίσει μια σειρά καμπύλων μαιάνδρων που αναπαραστούν το Λαβύρινθο. Οι αλυσίδες με τα διαμάντια γεμίζουν τα κενά μεταξύ των μαιάνδρων.

Αντώνης Πηλαβάκης