Αιτιολογικές

Αιτιολογικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις που δηλώνουν αιτία.

Αιτιολογικές προτάσεις

Εισάγονται: Με τους αιτιολογικούς συνδέσμους γιατί, διότι,

επειδή, αφού, αλλά και λέξεις ή φράσεις που λειτουργούν ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι, όπως οι που, καθώς, μια και, μια που, εάν, που.

Λειτουργούν ως: Επιρρηματικοί προσδιορισμοί της αιτίας.

Παραδείγματα: Δε θα έρθω μαζί σας, γιατί είμαι κουρασμένος.

Θύμωσε, επειδή του μίλησαν άσχημα. Αφού επιμένεις, θα σου πω την αλήθεια. Μια που ήρθες, κάτσε να φας μαζί μας

Εκτός από τις αιτιολογικές προτάσεις η αιτία δηλώνεται και:

Ø α. με τη χρήση των προθέσεων από, για, με, π.χ. Τον ρώτησα από περιέργεια. Μάλωσαν για την κληρονομιά. Τρόμαξα με τις φωνές τους.

Ø β. με τη χρήση των καταχρηστικών προθέσεων λόγω, εξαιτίας και της λόγιας πρόθεσης ένεκα (σπανιότερα).

π.χ. Λόγω τεχνικού προβλήματος η παράσταση θα αναβληθεί.

o Εξαιτίας της κακοκαιρίας αναβλήθηκαν τα δρομολόγια των πλοίων. Ένεκα των προβλημάτων της υγείας της διέκοψε νωρίς την καριέρα της στο θέατρο.

Ø γ. με τη χρήση ρημάτων και περιφράσεων που εκφράζουν αιτία, π.χ. Ο πυρετός οφείλεται σε λοίμωξη.

o Το οικονομικό είναι ο κύριος λόγος της διαφωνίας μας.

Ø δ. με επιρρήματα όπως γι' αυτό, γι' αυτόν το λόγο.

π.χ. Οι εργαζόμενοι έχουν εξαγριωθεί με τα νέα συνταξιοδοτικά μέτρα. ΓΊ' αυτό θα ξεκινήσουν άμεσα απεργιακές κινητοποιήσεις.

Ø ε. με λέξεις όπως αιτία, λόγος, δικαιολογία, εξήγηση, αφορμή.

π.χ. Ξεσηκώθηκαν και πάλι οι αγρότες. Οι κυριότεροι λόγοι που προβάλλουν είναι...

Ø στ. με επιρρηματική μετοχή της αιτίας.

π.χ. Ξέροντας την οικονομική του κατάσταση, ήταν πολύ προσεκτικός στα έξοδά του.